Emmen

De zaak Loeksham, ja alweer. Het houdt maar niet op met de bestuurlijke onbenulligheid? , Willekeur? , Misbruik van positie?, of toch nog iets anders. Wat is toch het mysterie achter het "Raadsel van Loeksham", achter deze nu wel onverkwikkelijke zaak. Het kan toch niet simpelweg de familierelatie Evenhuis / Wilting zijn. Volle neven (jazeker gemeente voorlichter, dat is 3de graad) die elkaar een voordeeltje gunden via een dubieuze grondtransactie, dat had toch allang geschiedenis moeten zijn.

Maar nee hoor, de gemeente, of wel het college van B & W, rekt en trekt en doet zijn best, verspilt gemeenschapsgeld, huurt deskundigen in enz. Zelfs vragen van de fractie van de Socialistische Partij krijgen een schimmig antwoord of in het geheel geen antwoord. Alle andere gemeenteraadsfracties worden geïnformeerd over de gang van zaken door rapporten en afschriften, maar tot op heden hebben er maar weinig fracties interesse getoond. Er heerst nog steeds dezelfde mentaliteit als ten tijde van de grote bestuurscrisis, zoals verwoord in het artikel van VN in 1996 en in het boekje van de journalist Philip Brouwer 1996.

De gemeente, in dit geval het college, laat geen middel onbenut om Wilting te helpen aan uitbreiding van een illegaal bedrijf en het bouwen van een woning in een gebied met agrarische bestemming. Welke andere burger mag dat?

Hier moet toch iets achter steken. Voor welke andere burger wordt zoveel mankracht, gemeenschapsgeld, juridisch advies en ambtelijke tijd ingezet. De meeste burgers van deze gemeente worden tegengewerkt in plaats van geholpen. Tot nu toe kost deze hele gang van zaken de burgers van Emmen een slordige 350.000, - Euro nog afgezien van schadeverhaal.

Er moet wel meer achter zitten. Ik kan eigenlijk maar twee redenen bedenken: ten eerste: Wilting weet meer dan anderen. Zou het kunnen zijn dat Wilting weet van andere schimmige grondtransacties, via zijn neef gehoord op verjaarspartijtjes?

Dubieuze transacties zoals met het "Roze Hotel", de Rietplasaffaire, het Zandgat verhaal, grondaankoop Klazienaveen(de affaire Buls), aankoop Delflanden, en wie weet wat nog meer voor schimmigheden. Misschien wel Klazienaveen waar een oud dorps/schoolgenoot van beide neven de erfgenamen voor 3,6 miljoen gulden heeft bedonderd en dat naar alle waarschijnlijkheid met medewerking van de afdeling Grondzaken van deze gemeente. Trouwens, die 3,6 miljoen waren teveel betaald gemeenschapsgeld. Wie weet, maar het geeft te denken.

Of zou, ten tweede, simpelweg bestuurlijke onkunde en onbenulligheid van ambtenaren die een wethouder niet durven tegenspreken en het hem naar de zin proberen te maken de reden zijn. Onbenulligheid en het naar de zin maken zou kunnen, gezien het grote aantal verloren rechtzaken, ik geloof 32 stuks, van de gemeente in deze zaak bij bestuursrechter en Raad van State.

De gemeente in zijn hemd gezet door een klagende burger. Jonge, jonge, dat zegt toch wel iets over de kwaliteit van het bestuurlijke niveau. In deze constatering staat de SP gelukkig niet alleen. Uit onverwachte hoek komt steun: het rapport van prof. mr. Koeman. Prof. mr. Koeman stelt in zijn rapport dat de motivering en juridische onderbouwing van al die verloren zaken te wensen over laat en dat het met het niveau en de juridische kennis van beleidsambtenaren slecht is gesteld. Hij geeft zelfs een tweetal sneren naar het bestuursapparaat:

1. Juridische discipline in de besluitvorming is te gering, ambtenaren zijn onvoldoende geschoold.
2. Advisering van de Commissie Rechtsbescherming is niet voldoende, is voor verbetering vatbaar.

Ik denk dat waneer je als ambtelijk apparaat dergelijke kwalificaties toegedicht krijgt, er toch iets mis is met het niveau van het bestuursapparaat en het toezicht hierop van de zijde van gemeentesecretaris en B en W.

Als je daarbij bedenkt dat in deze gemeente de ambtelijke willekeur eigenlijk is ingebakken in het systeem, gerelateerd aan onze typische Drentse mentaliteit (zie Anne de Vries publicatie De Drenten 1938 uitgave Kok, Kampen, waarin hij het Drentse volkskarakter beschrijft), dan is het niet verwonderlijk dat een topambtenaar al in 1996 een zeer vooruitziende blik had en toen verklaarde: "Zoals het er nu naar uitziet is Emmen nog lang niet van de invloed van Van den Elst en Boersma af. Dat betekent een verziekte cultuur en dat de gemeente tot in de volgend eeuw op problemen in de organisatie kan rekenen. Ik blijf echt niet op de cultuuromslag wachten. Ik ga wel solliciteren", met succes overigens.

Naar alle waarschijnlijkheid was deze topambtenaar visionair in die tijd. Veel ambtenaren uit die periode zijn gebleven, de zgn. "loyalen". Van die groep hebben topambtenaren gewoon de open plaatsen weer ingevuld. Wat wil je ook, zelfs een wethouder mocht blijven. Ja zeker, u heeft het goed geraden, wethouder Evenhuis. Een gemankeerde wethouder kwam zelfs in 2002 weer terug in het college: wethouder Brummel.

Ik denk ook niet dat er veel zal veranderen, want er is nooit wat veranderd, hooguit bijgeschaafd. Er zijn nog steeds hoofdambtenaren die geheel op eigen houtje handelen en zelfs eigen regels maken. Voorbeelden te over. Zolang er hier in Emmen bij de afdeling STOW ambtenaren tegen mensen kunnen zeggen "Jij krijgt van mij nooit een vergunning" en die stelling ook hard weten te maken is dat immers een staaltje van ongewenste bedrijfscultuur. Op deze manier wordt er naar willekeur gehandeld. Als je een vriendje van de gemeente bent krijg je alles gedaan, zie Wilting, en als je geen vriendje bent dan wordt de hele regelgeving te pas en te onpas tegen je gebruikt.

Goedwillende burgers mogen niet op eigen grond bouwen, maar gemeenteambtenaren krijgen zonder meer een vergunning om waar dan ook te bouwen. Dit is domweg het gevolg van de tekortkomingen van het bestuurlijk apparaat, van het feit dat bestemmingsplannen niet zijn aangepast, te oud zijn of nooit gecontroleerd.

De gemeente is hiervoor door de inspectie van het ministerie van VROM al op de vingers getikt en moet nu snel een kostbare inhaalslag maken. (Als een burger dit niet aanhangig had gemaakt had die situatie nog lang kunnen voortbestaan!)

De bestaande situatie werkt nl. die willekeur in de hand. Ambtenaren creëren door tekortkoming en gebrek aan toezicht eigen koninkrijkjes. Ze slaan naar willekeur toe omdat ze slecht worden gecontroleerd. Dat is ook een van de lessen van het rapport Koeman.

Als u mij vraagt om een oplossing? Ik weet het niet. Hoe herstel je geschonden vertrouwen? Met een discussie over normen en waarden? Hoe moet dat dan met een onbetrouwbare overheid als gesprekspartner. Ik weet het niet. Misschien weet u een oplossing, ik hou me aanbevolen voor adviezen van uw kant. Misschien kunnen we er dan samen nog iets van maken.